JAK UCZYĆ DZIECKO O EMOCJACH I UCZUCIACH

Wyobraź sobie, że masz uczucie — na przykład gniew. Wiesz, że czujesz coś silnego, jak wulkan gotowy do wybuchu, ale nie możesz tego wyrazić. Nie masz słów, by opisać to, co czujesz. Może zaczniesz to odgrywać – tupać nogami, łamać rzeczy, uderzać – co może nie być zbyt odpowiednie, jeśli gniew jest emocją. A kiedy ludzie nadal nie rozumieją, dlaczego zachowujesz się tak szalenie, możesz rozwinąć jeszcze jedno uczucie – frustrację.

Dzieci mają te same emocje, co dorośli. Emocje dorosłych są takie same jak emocje dla dzieci. Po prostu nie mają słownictwa – dostępnego im repertuaru – aby móc przekazać to, co czują.

Kiedy przychodzą na ten świat, dzieci — pod każdym względem — są czystymi płótnami. To do Ciebie, rodzica, należy nauczenie ich, jak wyrażać siebie w najzdrowszy możliwy sposób. Umiejętności, których ich nauczysz, pomogą im rozwinąć umiejętność odpowiedniej komunikacji, gdy dorosną. Dlatego tak ważne jest uczenie dzieci o emocjach i uczuciach.

To, że dziecko nie potrafi wyrazić tego, co czuje w środku, nie oznacza, że nie czuje się sfrustrowane, złości, rozczarowane itp. Wszystkie te uczucia są w środku, gotowe do ujawnienia się, gdy zostaną wyzwolone. Dzieci muszą tylko zrozumieć, czym są i nauczyć się słów, które najlepiej je opisują. Właśnie tam wchodzisz.

W wieku dwóch lat dzieci mogą naprawdę zacząć wchłaniać. Nigdy nie myśl, że jest za wcześnie, aby zacząć uczyć ich, jak reagować słowami, a nie zachowaniem, zwłaszcza negatywnym zachowaniem. Możesz zacząć od nauczenia swoich dzieci podstawowych emocji, takich jak radość, smutek, złość i strach.

Zgodnie z artykułem Ucząc swoje dziecko o emocjach, w wieku od czterech do sześciu lat większość dzieci potrafi rozpoznać i zrozumieć podstawowe emocje: radość, smutek, złość i strach. Bardziej złożone emocje (takie jak duma, poczucie winy i wstyd) są zbudowane na emocjach podstawowych. Dziecko powinno dobrze rozumieć podstawowe emocje, zanim zostanie wprowadzone w bardziej złożone emocje.^[1]

Możliwości nauczania są zawsze obecne. Na przykład, kiedy kładziesz małą Lily do łóżka, a ona zaczyna płakać w chwili, gdy idziesz do drzwi, możesz powiedzieć coś w stylu: „Wygląda na to, że się boisz, bo zostawiam cię w spokoju”. Następnie możesz usiąść z nią i porozmawiać o tym, co czuje – o strachu, którego może doświadczać. W tym momencie możesz ją również zapewnić, że wszystko jest w porządku i że jesteś w następnym pokoju, jeśli cię potrzebuje.

Gdy Twoje dziecko dorośnie, możesz przejść do nauczania go o bardziej złożonych emocjach, takich jak rozczarowanie, frustracja i nerwowość, między innymi.

Pamiętam, że w starym odcinku I Love Lucy Little Ricky miał grać na perkusji podczas koncertu. Lucy była niespokojna i wyrażała zdenerwowanie. Mały Ricky usłyszał, jak to powiedziała, a potem zaczął pytać, co się denerwuje. Możesz sobie wyobrazić, że po tym, jak Lucy i Ricky skończyli to wyjaśniać, Mały Ricky nie chciał już grać na perkusji, ponieważ był zdenerwowany.Reklama

Oczywiście tuż przed występem prawdopodobnie nie jest najlepszy czas, aby uczyć malucha denerwowania się, ale masz pomysł. Wykorzystaj jak najwięcej momentów nauczania.

Oto kilka przykładów sposobów, w jakie możesz zacząć uczyć dzieci o emocjach i uczuciach:

1. Nazwij uczucia

Za każdym razem, gdy widzisz, jak twoje dziecko odgrywa emocje, nadszedł czas, aby zacząć je edukować. Załóżmy, że jesteś w parku. Mały Bóbr świetnie się bawi, ale ty masz wizytę u dentysty i musisz wyjść. Mówisz Little Beaver, a on krzyżuje ramiona i zaczyna tupać nogami. Praktycznie widać dym wydobywający się z jego uszu.

Dobrym sposobem, aby zacząć uczyć go o jego emocjach, jest nazwanie tego uczucia, mówiąc: Czujesz się zły, że musisz opuścić park, ale mamy teraz wizytę u dentysty. Wrócimy innego dnia. Nadajesz nazwę temu uczuciu, a on ma teraz dostęp do słowa opisującego jego zachowanie.

Albo przypuśćmy, że Little Beaver zostanie zabrany na nocowanie. Uśmiecha się, co kilka minut wygląda przez okno i pyta, która jest godzina. To dobry moment, by nazwać jego uczucia. Wow, jesteś podekscytowany spotkaniem ze swoim przyjacielem, prawda?

Istoty ludzkie nieustannie czują, w tym dzieci. Nie będzie trudno, aby chwile coachingu pojawiały się przez cały dzień. Wykorzystaj je na swoją korzyść.

2. Użyj postaci z ich ulubionych programów telewizyjnych lub filmów.

Jest świetny program PBS, PBS KIDS Talk About Feelings and Emotions, w którym dorośli pytają dzieci o uczucia, o to, co myślą, że są i jak sobie z nimi radzić. To wspaniały program do obejrzenia z maluchami — jest to sposób na omówienie tego, co osobiście czują i sposobów na wyrażenie tego.

Kolejnym filmem, który uważam za jeden z najlepszych, zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, jest Inside Out. W tym filmie wszystkie emocje mają swój charakter. Każdy odgrywa swoje uczucia. Zasadniczo film mówi o konieczności poznania swoich uczuć i możliwości wyrażenia ich w najlepszy sposób.

Nawiasem mówiąc, jedną z wielu rzeczy, które uwielbiałem w Inside Out, jest to, że uczy swoich odbiorców, że można doświadczać wszelkiego rodzaju uczuć. Nie ma dobra ani zła, jeśli chodzi o uczucia – ważne jest tylko to, jak są wyrażane.Reklama

3. Czytaj książki, w których postacie radzą sobie z emocjami

Jedną z moich ulubionych książek jest Kocham Cię na zawsze autorstwa Roberta Munscha i zilustrowane przez Sheilę McGraw. Ta książka jest tak dobra, że sam kilka razy ją czytałem. To szczera historia, którą możesz przeczytać swoim dzieciom, aby uczyć o różnych emocjach – frustracji, gniewie, miłości, smutku itp.

Czytając książkę, możesz zapytać swoje dziecko: Jak myślisz, co teraz czuje jego mama po tym, jak jej syn narobił bałaganu w kuchni? Albo, jak myślisz, co mężczyzna czuje, widząc swoją mamę starą i słabą? To świetna okazja, aby porozmawiać o różnych etapach życia i uczuciach, których możemy doświadczać, oraz nauczyć dzieci o emocjach i uczuciach.

4. Ucz piosenek, które mówią o uczuciach

Prawdopodobnie już to znasz – może nawet zaśpiewałeś ją jako dziecko lub swojemu dziecku, ale jest świetna piosenka pod tytułem Jeśli jesteś szczęśliwy i wiesz o tym ! To wspaniała piosenka, która uczy dzieci o szczęściu. To chwytliwa melodia, która brzmi mniej więcej tak:

Jeśli jesteś szczęśliwy i wiesz o tym, klaskaj w dłonie… tup nogami… krzycz „hura” itp. To zabawny, aktywny sposób na uczenie dzieci emocji szczęścia.

Kolejną świetną piosenką, której można nauczyć o byciu szczęśliwym, smutnym, złym itp. jest Uczucia i emocje Piosenka dla dzieci . To bardzo urocza melodia, która pomaga dzieciom zrozumieć różne uczucia i typowo z nimi związane zachowanie.

5. Porozmawiaj o tym, jak czują się inni ludzie

Raz w tygodniu organizujemy Noc Rodzinną w naszym domu. Moja wnuczka ma 9 lat i uwielbia rozmawiać. Zwykle chodzimy wokół stołu, dzieląc się najważniejszymi wydarzeniami naszego dnia. Kiedy nadchodzi jej kolej, jest panią Chatty Kathy. Ale kiedy przychodzi kolej na następną osobę, zwykle się wyłącza, zaczyna zsuwać się na krześle lub wstaje, aby wyjść. Nie skupia się już na niej, więc nie jest zainteresowana.

Wykorzystałem ten czas, aby nauczyć moje dziecko o emocje innych ludzi i uczucia. Na przykład powiem, Sophio, miałaś swoją kolej i wszyscy uważnie słuchali. Jak myślisz, jak czuje się twój brat, kiedy próbuje dzielić swój dzień, a ty wstajesz i odchodzisz od stołu? Potem powie coś w stylu: Sad? A ja odpowiem: Tak, zgadza się, jest mu smutno, że nie chcesz go słuchać. Zwykle rozumie, o co chodzi.

Nawet w wieku dziewięciu lat nadal trzeba ją uczyć, że inni ludzie też mają uczucia i że ważne jest, aby ich szanowała. To także dobry czas na naukę empatii.

6. Przyzwyczajaj się do etykietowania własnych uczuć

Niedawno zmarł mój ojciec. Oczywiście czułem się bardzo smutny i przygnębiony. Moja wnuczka mieszka obok i była częścią całego procesu, od chwili, gdy mój tata upadł, do czterech tygodni później, kiedy zmarł.Reklama

Po pierwszym upadku powiedziałem jej, że boję się, że Abuelo może się nie udać. Albo poszedłem do szpitala odwiedzić Abuelo i bardzo się zasmuciłem, widząc go tak bezradnego. Nawet po jego śmierci wyraziłem jeszcze jedno uczucie – ulgę. Tak mi ulżyło, że zmarł w domu, i cieszę się, że już nie cierpi.

To był bardzo ciężki cios dla mnie i całej rodziny. Na szczęście wszyscy mieliśmy doskonałą okazję, by wyrazić swoje uczucia pod pomnikiem. A ponieważ 9-letnia Sophia uważnie słuchała, potrafiła formułować własne uczucia, Abuelo był miłym mężczyzną. Zawsze wszystko dla mnie naprawiał. Przykro mi, że nie poznałam go lepiej. Bardzo miło było to słyszeć.

7. Wyjaśnij emocje innych ludzi

Dzieci są egocentryczne. Wierzą, że świat kręci się wokół nich. Myślenie egocentryczne to normalna tendencja małego dziecka do postrzegania wszystkiego, co się dzieje, w odniesieniu do niego samego. To nie jest samolubstwo. Małe dzieci nie są w stanie zrozumieć różnych punktów widzenia.^[2]

Na przykład, jeśli twoje małe dziecko skacze w górę iw dół i przypadkowo uderzy trzęsienie ziemi, najprawdopodobniej pomyśli, że to ono spowodowało trzęsienie ziemi. Ich młody wiek uniemożliwia im poznanie czegoś innego. Podobnie, kiedy rodzice rozwodzą się , dziecko automatycznie uważa, że to jego wina – że musiało zrobić coś złego, aby spowodować zerwanie.

Ponieważ wierzą, że są centrum wszechświata, dzieciom trudno jest zrozumieć, że inni ludzie też mają emocje i uczucia. A jeśli to zrobią, mogą uwierzyć, że je spowodowali.

Używaj odpowiednich okazji, aby wyjaśnić, jak czują się inni ludzie, a także wyjaśnij, że nie zawsze są odpowiedzialni za uczucia innych. Na przykład w przypadku zbliżającego się rozwodu możesz chcieć powiedzieć: Twój ojciec i ja się rozwodzimy, ale to nie ma z tobą nic wspólnego. Oboje bardzo cię kochamy. Rozumiemy, że to dla ciebie bardzo smutne. Dla nas też!

8. Użyj obrazków lub emotikonów

Innym świetnym sposobem na nauczenie dzieci o uczuciach i emocjach są obrazki i emotikony. Pamiętam, że podczas jednej z moich wizyt w szpitalu, aby zobaczyć się z tatą, zauważyłem różne małe buźki emoji na tablicy, z których pacjent mógł wyrazić swój poziom bólu. Można to zrobić z dziećmi.

Kiedy czuje coś, co rozpoznajesz, możesz pokazać mu emotikony i zapytać: Jakie masz teraz uczucie? Czy możesz wybrać jeden z nich? Możesz najpierw omówić każdy z nich, wyjaśniając, co one oznaczają.

Jest też film, który możesz obejrzeć ze swoimi dziećmi, Film edukacyjny – Uczucia i emocje z emotikonami. Nie tylko pomoże ci to nauczyć ich o tym ważnym temacie, ale także da ci trochę czasu na nawiązanie więzi.Reklama

Kolejną wielką korzyścią wynikającą z uczenia dzieci emocji, zwłaszcza gniewu i frustracji, jest to, że jest mniej prawdopodobne, że będą się odzywać. Na przykład, zachęcając ich do używania słów, aby wyrazić swój gniew, nie będą atakować, uderzając. Przynajmniej słowa będą dla nich dostępne.

9. Małpie patrz, małpa robi!

Twoje dzieci cały czas cię obserwują. Są praktycznie jak kamera monitorująca. Zwracają bardzo baczną uwagę. Jeśli więc Twoje dziecko zobaczy, że rzucasz telefonem przez pokój po gorącej rozmowie, jest to należycie odnotowane.

Zawsze bądź świadomy swoich uczuć i tego, jak je wyrażasz. Używasz słów lub nieodpowiedniego zachowania? Jeśli jedziesz 405 i ktoś cię odcina, czy go odrzucasz? Wiele osób to robi. Jeśli masz dziecko w samochodzie, pamiętaj, że zwraca uwagę. Wzorujesz się na tym, co zrobić, gdy się złościsz. Zamiast rzucać kogoś, co absolutnie nic nie daje, powiedzmy, że denerwuje mnie, kiedy mnie odcina. Przeraża mnie, bo może spowodować wypadek.

Końcowe przemyślenia

Ucząc dzieci o ich uczuciach i emocjach oraz o tym, jakich słów użyć, aby je opisać, otwiera przed nimi zupełnie nowy świat. To jak Helen Keller, kiedy w końcu zrozumiała znaczenie słów.

W filmie Cudotwórca jest niesamowita scena, w której dowiaduje się, że woda ma nazwę – że wszystko ma nazwę. Po tym nie można było jej powstrzymać – jej świat całkowicie się otworzył. Ta scena do dziś przyprawia mnie o dreszcze.

Kiedy poświęcasz czas i starasz się wyjaśnić, czym są uczucia i emocje, inwestujesz w słoik dobrego samopoczucia swojego dziecka. Jeśli potrafisz nauczyć swoje dzieci, czym są uczucia, jak wpływają na innych, nie wspominając o sobie, tworzysz silne psychicznie dzieci, które wyrosną na silnych psychicznie dorosłych. I jako rodzice wszyscy do tego dążymy!